علی از شیکاگومن عمداً از انتشار تصاویر مربوط به «جنگ دستمال توالت» در فروشگاه‌های ایالات متحده و شرکت در بحث‌های مربوطه پرهیز دارم،
چون معتقدم به‌نوعی، باعث قبح‌زدایی از چنین رفتارهایی می‌شود، ولی بد نیست نکاتی را خدمت دوستان عرض کنم:
اولین مسئله، این است که از دهه‌ی ۵۰ میلادی به این‌سو، جوامع سرمایه‌داری پیشرفته در غرب به سطح مصرف بالا عادت کرده‌اند.
به‌ویژه در امریکا و با وجود خاطره‌ی تلخ دوران رکود بزرگ در دهه‌ی ۳۰، هرگونه احتمال خلل در حفظ این سطح مصرف، جامعه را دچار هراس شدید می‌کند.
نکته‌ی دوم، تناسب بهای کالاهای پرمصرف با میانگین درآمد مردم و البته رواج کارت اعتباری در نظام بانکی است.
به عبارت ساده‌تر، زیاد زیاد می‌خرند چون «می‌توانند».
نکته‌ی سوم، ابتنای ساختار اجتماعی بر خانواده‌ی تک‌هسته‌ای (زن و شوهر و بچه‌ها) و کم‌رنگ‌تر بودن شبکه‌ی روابط خانوادگی-اجتماعی گسترده‌تر با خواهر/برادر یا مثلاً همسایه است.
منِ بچه‌دار که برفرض با خواهر/برادر/والدینم چهارصد پانصد کیلومتر فاصله دارم،
اگر دستمال کم بیاورم، کسی را ندارم که به او «رو بیاندازم».
خودمم و خودم.
و اما نکته‌ی آخر:
جوامع سرمایه‌داری پیشرفته مبتنی‌اند بر محاسبات عقلانی-کاسب‌کارانه.
دو دوتا، همیشه می‌شود چهارتا. نظام اجتماعی و سپهر فکری در این جوامع فرسنگ‌ها با رویکردهای «ایشالا ماشالایی» و «حالا ببینیم چطو میشه» فاصله دارد.
در نتیجه، آدم‌ها عموماً یاد گرفته‌اند با همان منطق مورچگان پیش بروند:
قبل از زمستان آذوقه جمع نکنی، گرسنه می‌مانی.
این منطق در مواقع عادی، موجب نظم و سامان امور است،
و در مواقع غیرعادی، باعث همین رفتارهای ناپسندی که ما تقبیح می‌کنیم.
کیوان ابراهیمی
نویسنده مهمان
ثبت نظر