نویسنده مهمانطبق قانون داخلی آمریکا، رئیس‌جمهور آمریکا بسته به نوع تحریم‌ها، هر سه ماه یک بار یا هر شش ماه یکبار باید به کنگره اعلام کند که آیا ایران به برجام پایبند بوده یا نه؛ تا کنگره باید تصمیم به عکس العمل بگیرد.
این تصمیم رئیس جمهور آمریکا بنابر گزارش‌های تخصصی سازمان امنیتی آمریکا انجام می‌شود. دفعه‌ی قبل که حدود یک ماه قبل ترامپ برای بار دوم اعلام کرد ایران به برجام پایبند بوده، ترامپ از روی ناچاری این کار را انجام داد، چون اکثر مشاوران و اعضای امنیتی کابینه، واقعیت را به او گفتند: ایران به برجام پایبند بوده و نمی‌شود روی هوا گفت نبوده!
طبق گزارش نیویورک تایمز ، تمامی اعضای امنیتی کابینه حدود یک روز با ترامپ بحث کردند تا او را قانع کنند که راهی جز تایید اجرای برجام ندارد. ترامپ در نهایت تسلیم شد ولی اعلام کرد تا مهلت سه ماهه‌ی بعدی باید راهی پیدا شود که او اعلام کند ایران به برجام پایبند نبوده است. در واقع ترامپ با چنین کاری می‌خواست توپ را به زمین کنگره‌ی تحت تسلط جمهوری‌خواهان بیندازد تا این حزب یا مجبور شود پشت سر او متحد شود تا سیاست خارجی او را اجرا کند.
به گزارش مجله فارین پالیسی بعد از اعلام تایید پایبندی ایران به برجام، ترامپ با دور زدن دستگاه های رسمی یک تیم شش نفره به سرپرستی استیو بنن مشاور ارشد خود را مامور کرد تا برنامه‌ی رسمی خروجی آمریکا از برجام را تهیه کنند؛ اما تنها پس از گذشت حدود یک ماه از آن روز، نشانه‌هایی آشکار شده که ظاهرا یک گردش در سیاست خارجی ترامپ در حال رخداد است:
۱. به گزارش پلتیکو بعد از این که ژنرال کلی رئیس کارکنان کاخ سفید شد، با همراهی مک مستر مشاور امنیت ملی دو نفر از تیم را اخراج کردند. همین طوربه صورت غیر قابل انتظار استیو بنن مشاور ارشد وی هم در اثر اختلاف ایجاد شده مجبور به ترک کاخ سفید شد. یعنی تیم فوق بعد از حدود دو هفته پاشید.
۲. جان بولتون، چند روز قبل مقاله‌ای در نشنال رویو منتشر کرد و نوشت که استیو بنن از او خواسته بود طرحی برای خروج از برجام تهیه کند. او هم این کار را کرده اما ژنرال کلی اجازه‌ی ملاقات با ترامپ را به وی نمی‌دهد. بولتون مدعی است که تیم موافق برجام در کابینه، ارتباط ترامپ با ضد برجامیان را قطع کرده‌اند. او از روی اعتراض، برنامه‌ی تهیه شده برای خروج از برجام را هم منتشر کرده تا مگر به این شکل، ترامپ برنامه‌ی او را ببیند.
۳. کره شمالی به شدت وارد تقابل و درگیری لفظی با آمریکا شده است. ترامپ که فکر می‌کرد با تهدید به جنگ می‌تواند کره شمالی را بترساند، اکنون دیده که کره شمالی بدون عقب نشینی در حال مقابله و تحریک آمریکاست.
از همه مهم‌تر اینکه طبق گزارش واشنگتن پست بر خلاف تصور نهادهای امنیتی آمریکا، برنامه‌ی هسته‌ای کره شمالی بسیار سریع‌تر از پیش‌بینی‌ها پیشرفت کرده است و کره شمالی به تکنولوژی کوچک کردن بمب هسته‌ای دست پیدا کرده و همین حالا پایتخت کره جنوبی در تیررس حمله‌ی اتمی کره شمالی است و احتمالا تا یک سال دیگر تمامی ساحل غربی آمریکا در تیرس این کشور خواهد بود.
ارتباط این مساله با ایران این است که تقریبا همه می‌دانند مساله‌ی کره شمالی راه حل نظامی ندارد چون ریسک اقدام نظامی بالاست. همین حالا، برخورد یک بمب هسته‌ای به سئول علاوه بر چند میلیون کشته، اقتصاد جهانی را دچار بحران خواهد کرد چون اقتصاد کره جنوبی به شدت صادراتی است. بنابراین تنها راه کنترل کره شمالی فشار و مذاکره است، یعنی مدلی شبیه مدل ایران. اما اگر آمریکا از برجام خارج شود، فلاشری به سمت کره شمالی‌ست که هیچگاه وارد مذاکره با آمریکا نشود چون آمریکا کشوری خواهد بود که به قرارداد امضا شده پایبند نیست.
در مجموع از موارد فوق بر می‌آید که احتمالا سیاست ترامپ در مورد برجام در حال گردش است و همین حالا هم دیگر خروج از برجام از دستور کار خارج شده چون تیم ضد برجام از هم پاشانده شده است.
سوال مهم این است که ایران برای آمادگی و مقابل با ترامپ چکار باید کند؟ اما مهم‌تر از آن، باید پرسید تلاش ایران برای پایبندی به برجام، منجر به اجرایی شدن وعده‌های دولت در این زمینه خواهد شد و یا اینکه اجرای برجام فایده‌ی خاصی ندارد و صرفا برای جلوگیری از اعمال تحریم‌های بیشتر (از جمله احیای تحریم فروش نفت) می‌بایست پایبند به برجام بود؟!
کیوان ابراهیمی
سید حسینی
ثبت نظر